MİNERALLER

Mineraller, doğal olarak oluşmuş, belli bir kimyasal formülü olan genellikle inorganik, katı, kristalli nesnelerdir. Kayaların temel yapı taşlarını oluştururlar. Mineraller homojendir ve mekanik olarak farklı bileşiklere ayrılamazlar. Örneğin kireçtaşı, anortozit gibi bazı kayalar tek mineralden oluşurken; granit, bazalt, gabro gibi diğer bazı kayalar birden fazla mineralin biraraya gelmesi ile oluşurlar. Mineraller mutlaka doğal olmalıdır. Laboratuarda üretilen ve minerallerle benzer özellikler taşıyan nesneler mineral değildir (Örneğin doğal olmayan süstaşları). Mineraller kristalli ve katıdır. Kristalli yapı mineralin atomlarının üç boyutta düzenli bir dizilim göstermesinin bir sonucudur. Örneğin pencere camı katı olmasına rağmen kristalli olmayan bir iç yapıya sahiptir. Bu tür kristalli olmayan cisimlere amorf cisimler denir. Mineraller genellikle inorganik (canlı etkinliği olmaksızın) yolla oluşurlar. Ancak çok ender olarak bazı mineraller canlı etkisi ile oluşurlar. Bazı canlıların karbonat kavkısı bu istisnalardan biridir. Minerallerin kimyasal bileşimleri ve atomik yapıları sabittir ya da belli limitler içerisinde küçük değişiklikler gösterir. Kimyasal özelliklerinin yanısıra mineraller kendilerine has fiziksel özelliklere sahiptir. Dünyada 2000 den fazla mineral bilinmektedir. Bunların büyük bir kısmı ender olarak bulunurken 30 kadarı tabiatta bulunan başlıca kayaların bileşimine girmekte ve onları oluşturmaktadır. Bu tür mineraller kaya yapıcı mineraller olarak adlandırılırlar.

Her mineral kendine özgü fiziksel özelliklere sahiptir. Bunların çoğu sahada çıplak gözle ya da basit testlerle ölçülebilen özelliklerdir. Yerbilimciler aşağıda sıralanan bu özellikleri gözeterek mineralleri ve buradan hareketle minerallerden oluşan kayaları tanımaya çalışırlar. Minerallerin başlıca fiziksel özellikleri şunlardır.

Kristal şekli

Renk, çizgi rengi

Parlaklık

Sertlik

Dilinim

Kırılma şekli

Özgül ağırlık ve yoğunluk

Fluoresans ve fosforesans

Diğer özellikler

 

 

ANA SAYFA