DOĞA HARİKALARI
Mineraller; doğada bulunan kimyasal element veya bileşiklerinden oluşan inorganik işlemlerle gelişmiş maddelerdir. Genel olarak yerkabuğunu oluşturan kayaları meydana getiren mineraller, yer kabuğunun fiziksel, kimyasal ve tarihsel özelliklerini aydınlatırlar. Mineraller doğal ve inorganik maddelerdir. Bu nedenle çimento, çelik, cam vb. gibi doğal olmayan maddeler ile organik olan kömür, reçine, petrol mineral sayılmaz.
Mineraller kristal olarak bilinen düzgün yüzeyli geometrik şekillerden oluşurlar. Üç boyutta kesintisiz devamlılık gösteren bir iç yapıya sahip homojen katılara "kristal" adı verilir.
Doğada varlığı bilinen minerallerin sayısı yaklaşık olarak 2000 tanedir. Bu mineraller çok çeşitli şekillerde sınıflandırılabilirler. Bunlardan en yaygın olarak kullanılan sınıflama kimyasal temele dayanan sınıflandırmalardır. Mineralleri güzel, ilginç ve yararlı yapan en önemli özellikleri fiziksel özellikleridir. Bu özelliklerin büyük çoğunluğu kristal yapılarının dışa yansımasıdır. Minerallerin sertlikleri, parlaklıkları, renkleri, dilinimleri ve dış görünümleri kristal yapıları ile doğrudan ilişkilidir. Hatta atomlar arasındaki boşluklar ve bazen de bu boşlukları en uygun biçimde dolduran yabancı elementlerin türüne bağlı olarak mineraller çeşitli özellikler gösterirler. Koridor müze B koridorunda 4 dolapta sergilenen mineraller; kristal görünümleri, kristal boyları, renkleri, oluştukları bölgelerin tipik mineralleri olmaları açısından dünyada ender raslanan mineraller olmaları nedeniyle "Doğa harikaları" olarak adlandırılmışlardır. Bilim ve teknolojinin ilerlemesiyle minerallerin kullanım alanlarının gün geçtikçe genişlediği görülmektedir. Bu gün az kullanılan bir mineral gelecekte zengin mineral yataklarının bulunmasıyla veya daha ekonomik kazanım yöntemlerinin geliştirilmesi ya da yeni kullanım alanlarının ortaya çıkmasıyla daha büyük önem kazanacaktır.
SMİTSONİT Kimyasal bileşim: Zn CO3 Kristal sistemi:Romboedrik Sertlik:4-4.5 Yoğunluk:4.3-4.45 g/cm3 Parlaklık:Cam parlaklığı Renk:Kirli kahve, yeşil, mavi, pembe Görünüm: Böbreğimsi, petek, kabuk, sarkıt yapılarında. Bulunduğu yerler: Çameli-Niğde, Yahyalı-Kayseri, Aladağlar çinko (Zn) potansiyeli bakımından en önemli bölgeleri oluştururlar. |
GRANAT Kimyasal bileşim: (Ca, Mg)3 (Al,Fe )3 (SiO4)3 Kristal sistemi:Kübik Sertlik:6.5-7.5 Yoğunluk:3.5-4.3 g/cm3 Parlaklık:Cam ve reçine parlaklığı Bulunduğu yerler: Çine-Aydın, ABD, Avusturalya, Çin, Hindistan, Rusya, Norveç, Sri Lanka |
|
Çameli-Niğde |
Granatlı şist Menderes Masifi İzmir-Aydın |
|
DİSTEN Kimyasal bileşim: Al2O (SiO4) Kristal sistemi:Triklinik Sertlik:Uzun eksen boyunca 5, kısa eksen boyunca 7 Yoğunluk:3.55-3.66 g/cm3 Parlaklık:Cam ve inci parlaklığı Renk:Koyu mavi rengi tipiktir. Oluşum:Metamorfizma silikatı olan Disten minerali gnays ve mika şistler içinde bulunur. Bulunduğu yerler: Türkiye (Menderes masifi), Çin, ABD, Güney Afrika |
HEMATİT Kimyasal bileşim: Fe2O3 Kristal sistemi:Trigonal Sertlik:5-6 Yoğunluk:5.26-4.9 g/cm3 Parlaklık:Parlak-metalik, mat-toprağımsı Renk:Çelik grisi, demir siyahı, kırmızımsı kahve. Oluşum:Tortullaşma ve sulu sıcak çözelti yoluyla. Bulunduğu yerler:Edremit, Büyük Eğmir, Çamdağ, Manisa, Kayseri, Sivas, ABD, Avusturya, İspanya, Şili, Brezilya, Kıbrıs, Almanya, İran, İtalya, Pakistan, Güney Afrika. Kullanım alanları:Demir hammaddesi ve boya endüstrisinde kullanılır.
|
|
Disten Menderes Masifi İzmir-Aydın |
Hematit Yahyalı-Kayseri |
|
FLUORİT Kimyasal bileşim: CaF2 Kristal sistemi:Kübik Sertlik:4 Yoğunluk:3.89 g/cm3 Parlaklık:Cam Renk:Değişken (sarı, yeşil, mor, mavi, saydam) Oluşum:Sulu sıcak çözeltiler yoluyla oluşur. Bulunduğu yerler: Kaman-Kırşehir, Çin, Meksika, Fransa, Rusya, İtalya, Güney Afrika, Kenya, Brezilya, Moroko, İngiltere, Tayland, Almanya.
|
KUVARS Kimyasal bileşim: SiO2 Kristal sistemi:Hekzagonal Sertlik:7 Yoğunluk:2.65-2.66 g/cm3 Parlaklık:Cam-yağsı parlaklık Renk:Değişken (saydam, beyaz, pembe, mor, sarı, mavi) Oluşum:Özellikle pegmatit türü damar kayalarında iri kristaller şeklinde olmak üzere, kayaların çoğunda kayaç yapıcı mineral olarak bulunur. Bulunduğu yerler: Balıkesir-Dursunbey, Çanakkale, Çine-Aydın, Yozgat, ABD, Hollanda, Arjantin
|
|
Flüorit Kaman-Kırşehir |
Kuvars Balya-Balıkesir Yenice-Çanakkale Çan-Çanakkale |
|
TURMALİN Kimyasal bileşim: (Na, Ca) (Al, Fe+3, Li, Mg)3 (BO3)3 (Si6O18) (OH)4 Kristal sistemi:Trigonal Sertlik:7-7.5 Yoğunluk:3 g/cm3 Parlaklık:Cam-reçine Renk:Değişken (kahve, siyah, açık kırmızı, yeşil, mavi) Oluşum:pegmatitik yataklarda ve kömür yataklarının oksidasyon kuşaklarında ikincil olarak oluşur. Görünüm:Çubuksu, prizmatik şekiller ve değişik renkleri ile mükemmel kristal yapısı dikkat çekicidir. Bulunduğu yerler: Çine-Aydın, Yozgat, Çanakkale ve Karadeniz bölgesi. |
Turmalin-Çine Aydın |
