Muhtemelen Prekambriyen yaşındaki bu kaya, Doğu Anadolu’da yer alan Bitlis Masifi’nin Sason ile Muş arasında yüzeyleyen gnaysları arasında bulunur. Oluşum koşulları 625 ± 35 oC ve 16 ± 3 Kbar basınç olarak hesaplanmıştır. Bu basınç 50 km ye yakın bir derinliğe karşılıktır. Örnek Muş-Sason yöresinden alınmıştır.
Örnekteki kırmızı özşekilli mineraller granat, açık yeşil olanlar bir piroksen türü olan omfasit, koyu mavimsi yeşil mineraller ise hornblendtir. Örnekte gözlenen bantsı yapı, omfasit ve hornblendin bantlar içinde farklı yoğunluklarda bulunmasından ve granatların tane boyu farkından kaynaklanmaktadır.
KİMBERLİT
Manto kökenli bir kaya olup spinel, granatlı peridotit, granatlı piroksenit ve ksenolitleri içermektedir. Petrografik özellikler, kayanın 150 km' ye ulaşan bir derinlikten türediğini göstermektedir. Kimberlitler, Güney Afrika’da KIMBERLY adı verilen bölgede yaygınca yeralan dayk-tapa (plak) türü kayalardan adını almaktadır. Örnek Finger Lake Ithaca (USA)'dan alınmıştır.
DÜNYANIN EN YAŞLI MİNERALİNİ İÇEREN KAYA
Yilgran Kratonu, Narryer bölgesi, Narryer Dağı-AVUSTRALYA'dan alınan örnek 4.200 milyon yıl yaşlı ZİRKON minerali içeren bir kuvarsittir.
DÜNYANIN EN YAŞLI KAYALARINDAN
Monzogranit kökenli MEEBERREE GNAYSI, 3.620 milyon yıl yaşındadır. Yilgran Kratonu, Narryer bölgesi, Narryer Dağı-AVUSTRALYA'dan alınmıştır.
KUVARSO-FELDİSPATİK GNAYS (GRANİTİK GNAYS)
Batı Greenland (Godthaab) bölgesinden alınan bu kayanın yaşı Rb/Sr yöntemi ile 3.980±170 Milyar yıl olarak verilmiştir. Metamorfizma derecesi yeşilşist üst fasiyesi-amfibolit fasiyesinde olan bu kaya, yerkabuğunda yaşı belirlenmiş en yaşlı kayalardan biridir.
DEMİR BANTLI METABAZİT BATI GREENLAND 207Pb/204 Pb izokron yaşı
Yerkabuğundaki çökel kayalardan elde edilen en eski yaş (3.760±70 milyar/ yıl) bu kayada belirlenmiştir.
TÜRKİYENİN EN YAŞLI KAYALARINDAN
|
|
|
|
|
550 (?) M.y. Sünnice Dağı-Amfibolit |
550 (?) M.y. Sünnice Dağı-Amfibolit |
550 (?) M.y. Sünnice Dağı-Gnays |
FOSİLLER (Giriş dolabı)
Türkiye'nin en yaşlı fosilleri erken Paleozoik döneminde Kambriyen'de (570-490 milyon yıl) yaşayan Trilobitlerdir. Sığ denizlerde yaşayarak evrimleşmeye başlayan bu canlılar, Paleozoyik sonlarına doğru gittikçe azalarak yok olmuşlardır. Ordovisiyen ve erken Devoniyen (490-391 My) döneminde sığ denizlerde yaşayan ve fosilleşen Halysites mercanları ile aynı dönemde yaşamış Spirifer tipi Brachiopoda'lar ve Üst Karbonifer'e (327-296 My) ait bitki fosilleri olan Calamites ve Sigillaria Türkiye'nin en yaşlı fosilleri arasında yeralır.
|
|
|
|
|
|
|
|
Acrospirifer |
Calamites |
Halysites |
Megasaphites |
Paradoxites |
Sigilaria |
